Παρασκευή 02 Νοεμβρίου 2018

Κρόκος, το καλλυντικό των βασιλιάδων.

 Αφροδισιακό, καρδιοτονωτικό, καταπραϋντικό, αλλά και πολύτιμο καλλυντικό και πανάκριβο μπαχαρικό, ο κρόκος διόλου τυχαία, χαρακτηρίζεται το χρυσάφι της ελληνικής γης.

Το επιστημονικό του όνομα είναι Crocus sativus L., ενώ είναι ευρύτατα γνωστός και ως σαφράν, ζαφορά και μαμελούκος. Πρόκειται για ένα από τα σπάνια φαρμακευτικά,
αρτυματικά και με μεγάλη χρωστική ικανότητα φυτά, που καλλιεργείται σε διάφορα
μέρη του κόσμου όπως το Ιράν, η Ισπανία, η Ινδία, η Κίνα και η Ελλάδα. Στην Ελλάδα
καλλιεργείται στην περιφέρεια της δυτικής Μακεδονίας στο νομό της Κοζάνης, πιο
συγκεκριμένα στο χωριό Κρόκος και σ’ άλλα δέκα μικρότερα χωριά.

Ο κρόκος έχει έντονο και χαρακτηριστικό άρωμα, ενώ η γεύση του είναι ιδιαίτερη και πικρή. Τις αφροδισιακές, καρδιοτονωτικές και καταπραϋντικές ιδιότητες του κρόκου περιγράφει ο Διοσκουρίδης στο Περί Ύλης Ιατρικής, ενώ στον Μεσαίωνα είχε εκδοθεί και το βιβλίο “Crocologia” με οδηγίες για την αντιμετώπιση ασθενειών με χρήση κρόκου!

Σύμφωνα με τον μύθο
Ο Κρόκος σύµφωνα µε την ελληνική µυθολογία ήταν φίλος του θεού Ερµή. Μια µέρα καθώς ο θεός εξασκούνταν στην δισκοβολία, χτύπησε κατά λάθος τον φίλο του θανάσιµα στο κεφάλι. Τρεις σταγόνες αίµατος από τον άτυχο νέο έπεσαν στο κέντρο του λουλουδιού και δηµιούργησαν τους στύλους του φυτού που ονοµάστηκε κρόκος.
Τα αποξηραμένα κόκκινα στίγματα του άνθους του Crocus sativus L. αποτελούν τη
δρόγη, αυτό που κοινά λέμε κρόκο. Για την παραγωγή 1 κιλού δρόγης απαιτούνται 150.000- 200.000 άνθη.

Μεγάλη θρεπτική αξία
Bασικά συστατικά του είναι τρία καροτενοειδή, η κροκίνη που είναι υπεύθυνη για το χρώμα του, η πικροκροκίνη στην οποία οφείλει την πικρή γεύση των στύλων και η σαφρανάλη, που αποτελεί το κύριο συστατικό του αιθέριου ελαίου του κρόκου, στο οποίο οφείλεται το χαρακτηριστικό άρωµα του σαφράν. Ο κρόκος καλής ποιότητας περιέχει περίπου 30% κροκίνη, 5 ως 15% πικροκροκίνη (κατ’ άλλους μπορεί και λιγότερο) και 0,8 εως 1,5% σαφρανάλη.

Ο ελληνικός κρόκος Κοζάνης θεωρείται ο καλύτερος στον κόσμο. Με χρωστική δύναμη
256, επιβεβαιωμένη από εργαστηριακές εκθέσεις, είναι 66 βαθμούς υψηλότερα από το
ελάχιστο διεθνές πρότυπο.. Οι στύλοι του κρόκου περιέχουν και άλλα καροτενοειδή όπως α-, β- και γ-καροτένια, ζεαξανθίνη και λυκοπένιο. Το σαφράν περιέχει επίσης σηµαντικές ποσότητες φλαβονοειδών, όπως η καµφερόλη και η κερκετίνη. Επιπλέον, ο κρόκος αποτελεί πηγή βιταμινών (A, C, φυλλικό οξύ, Β6, νιασίνη, ριβοφλαβίνη), ενώ περιέχει και σίδηρο, ασβέστιο, μαγνήσιο και κάλιο. Ο κρόκος ανήκει στην κατηγορία των αρτυµάτων µε χρωστική ικανότητα µαζί µε τον κουρκουµά και την πάπρικα. Συγκαταλέγεται στα πιο ακριβά μπαχαρικά του κόσμου και χρησιμοποιείται σε µικρές ποσότητες π.χ., 2-3 ίνες.

Τα οφέλη του στην υγεία
Στην παραδοσιακή ιατρική ο κρόκος χρησιμοποιείται ως αντικαταρροϊκό, ευστόμαχο,
αποχρεμπτικό, καταπραϋντικό και εμμηναγωγό. Οι σύγχρονες φαρμακολογικές μελέτες
έχουν αποδείξει ότι ο κρόκος και τα συστατικά του έχουν ένα ευρύ φάσμα δράσης ως
αντιοξειδωτικά, αντισπασμωδικά, αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά, αντιφλεγμονώδη,
ενισχυτές μνήμης, αντιβηχικά, αντι-υπερτασικά, βελτιωτικά της ανδρικής στυτικής
δυσλειτουργίας, αντικαρκινικά κ.α.

Ενισχύει το νου: Το πλούσιο σε βιταμίνες σαφράν θεωρείται ότι έχει θετική επίδραση στην καταπολέμηση του άγχους, ενισχύει την διανοητική λειτουργία και την μνήμη. Μάλιστα οι έρευνες το συσχετίζουν και με ευεργετική δράση στην καταπολέμηση της γεροντικής άνοιας και της νόσου του Αλτσχάιμερ.

Νικά την κατάθλιψη: Έχει ονομαστεί και φυτό της χαράς επειδή παραδοσιακά χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης, λόγω της θετικής του δράσης στο νευρικό σύστημα. Κλινικές μελέτες στο πλαίσιο των οποίων η δράση του κρόκου συγκρίθηκε είτε με εικονικό φάρμακο (placebo), είτε με αντικαταθλιπτικό φάρμακο, έχουν επιβεβαιώσει την ευεργετική δράση του αποστάγματος σαφράν για την αντιμετώπιση της ήπιας και της μέτριας κατάθλιψης.

Ασπίδα για την καρδιά: Στην υψηλή κατανάλωση κρόκου από τους κατοίκους της Βαλένθια της Ισπανίας αποδίδουν οι επιστήμονες και τη μειωμένη συχνότητα καρδιαγγειακών επεισοδίων που παρουσιάζουν! Η κατανάλωση κρόκου θεωρείται ότι συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων. Η αντιλιπιδαιμική του δράση που συμβάλλει στην πρόληψη της αρτηριοσκλήρυνσης αποδίδεται στην κροκετίνη.

Αφροδισιακό: Στον κρόκο αποδίδονται και αφροδισιακές ιδιότητες. Μάλιστα σε σχετικές έρευνες φάνηκε ότι βελτιώνει την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων, γεγονός που αποδίδεται στην αντιοξειδωτική του δράση.

Καταπραϋντικό: Θεωρείται καταπραϋντικό για το στομάχι, ενώ παραδοσιακά χρησιμοποιείται για την ανακούφιση του στομαχόπονου.

Ένα πολύτιμο καλλυντικό
Η Κλεοπάτρα της Αιγύπτου λέγεται ότι χρησιμοποιούσε κρόκο ως συστατικό για τα καλλυντικά της. Έρευνες έχουν οδηγήσει στο συµπέρασµα ότι µετά από χορήγηση του εκχυλίσµατος των στιγµάτων του κρόκου τα κύτταρα προστατεύονται από πιθανό οξειδωτικό στρες. Το γεγονός ότι οι αντιοξειδωτικές ουσίες του κρόκου παρέχουν προστασία ενάντια στις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες, μεταξύ άλλων, προκαλούν πρόωρη γήρανση των κυττάρων, τον καθιστά σημαντικό σύμμαχο της επιδερμίδας, ενώ θεωρείται ότι βοηθά και στη βελτίωση της υφής του δέρματος. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι αποτελούσε από την αρχαιότητα καλλυντικό των βασιλιάδων.

Πώς τον καταναλώνουμε
Κυκλοφορεί σε νηματίδια ή σε σκόνη, η οποία προκύπτει από το άλεσμα των στιγμάτων. Διατίθενται ακόμη και σε συμπληρώματα διατροφής. Μπορεί ακόμη να ληφθεί σε βάμμα (π.χ. 5 σταγόνες βάμμα σαφράν σε ένα ποτήρι νερό). Συνηθέστερα τον προσθέτουμε στις σαλάτες, ρίχνοντας π.χ. 5-6 ίνες, είτε βάζοντάς την αντίστοιχη ποσότητα από ίνες κάτω από τη γλώσσα για πιο άμεση απορρόφηση.

Τι να προσέξετε
Η δράση του κρόκου είναι ήπια και δεν έχουν παρατηρηθεί παρενέργειες. Η λήψη του θεωρείται ασφαλής όταν δεν ξεπερνά τα 1,5 γρ. ημερησίως. Τοξικός θεωρείται εάν ληφθεί σε μεγάλες δόσεις πάνω από 5 γρ. την ημέρα. Αντενδείκνυται σε άτομα με ηπατική ή νεφρική νόσο, ενώ η υπερβολική κατανάλωσή του θα πρέπει να αποφεύγεται κατά την εγκυμοσύνη και τον θηλασμό.

Πηγή: http://gr.korres.com